Penguen Havuzu Cinayeti (1932)
Bu hafta sizler için Hollywood’dan komedi-muamma (comedy-mystery) türünde bir film seçtik, Penguen Havuzu Cinayeti. 1932 yapımı film Amerikalı muamma romanları yazarı Stuart Palmer’ın aynı adlı eserinden uyarlanmış. Palmer gazete muhabirliğinin yanısıra o dönemin popüler dergilerine hayalet öyküleri yazmaktadır. 1931 yılında yazdığı ve kendi lise öğretmeninden esinlenerek yarattığı Hildegard Withers karakteri etrafında kurguladığı Penguen Havuzu Cinayeti romanı çok beğenilince yazar Miss Withers’ın Müfettiş Piper ile birlikte maceradan maceraya koşturduğu 12 roman daha yazıyor.
Evlenmemiş orta yaşlı bir ilkokul öğretmeni olan Miss Withers iğneleyici tarzı ve zekice laflarıyla Amerikanın Miss Marple’ı sayılsa da otoriteler onun Marple’a göre daha komik ve kaotik bir karakter olduğunu belirtiyorlar. Palmer, Miss Withers maceralarının yanısıra bilim-kurgu ve suç dergilerine hikayelerle, Hollywood şirketleri için Falcon serisine 2, Buldog Drummond serisine 3 senaryo ile katkıda bulunmuştur. Palmer ayrıca, kendisi gibi suç romanları yazarı olan arkadaşı Craig Rice ile birlikte Ellery Queen dergisine, başrollerinde kendi kahramanı Miss Withers ile Rice’ın sıkı içen avukat kahramanı J.J. Malone’ın olduğu kısa öyküler yazıyorlar. Bu kısa öyküler daha sonra People vs. Withers and Malone (1963) adıyla bir kitapta toplandı. (Her ne kadar pirimiz üstadımız Erol Üyepazarcı’nın dev çalışması “Korkmayınız Mister Sherlock Holmes”’un “Craig Rice” başlıklı bölümünde Rice’ın, Hildegard Withers karakterini yarattığı söylense de bu doğru değildir bkz. Bruce F. Murphy, The Encylopedia of Murder and Mystery. Öte yandan Craig Rice hakkında etraflı bir inceleme için T.G. Kılıç’ın 221 B’nin 12. sayısındaki yazıya bakılabilir.)
Filme gelirsek, Hollywood’un altın çağının beş büyüklerinden olan RKO şirketinin yapımı olan film, “pre-code Hollywood” denen ve Hollywood’da sansür açısından görece “liberal” bir döneme ait ve o dönem çok tutulan bir komedi-muamma (comedy-mystery) filmi… Filmde ilkokul öğrencileri ile birlikte New York Akvaryumunu ziyarete gelen Miss Withers, Müfettiş Piper ile birlikte orada işlenen bir cinayeti çözmeye çalışır. Ayrıntıları kaçırmıyan ve gözlem gücü güçlü Miss Withers Müfettiş Piper’ın da yardımları ile katili ortaya çıkarırken bu sırada bir sürü gülünç savruklama (burlesq) sahnelerle izleyiciyi de güldürüyor.
Özellikle Miss Withers rolünü oynayan Edna May Oliver ile Müfettiş Piper’ı canlandıran James Gleason çifti çok beğeniliyor. O kadar ki aynı seriden 6 film daha çevriliyor. Ne var ki Oliver üçüncü filmden sonra RKO’dan ayrılıp MGM’e geçince Miss Withers’ı bir filmde Helen Broderick, daha sonra son iki filmde ise Zasu Pitts canlandırdı. Gleason ise 6 filmde de Müfettiş Piper’ı oynamaya devam ediyor.
Filmi şu adresten ingilizce altyazılı olarak seyredebilirsiniz. https://www.youtube.com/watch?v=VsP28FkMa1o&t=1127s
Son olarak Türkçede Palmer'ın Miss Withers maceralarından sadece "Klasik Dedektif Hikayeleri" (2000-Doğan Kitap) derlemesinde bir kısa öyküsünün yayınlandığını belirtelim ve telif sorunu olmayan bu dizinin çevrilmesi temennisi ile bitirelim.
Kategori: Beyaz Perdede Siyah Gölgeler