Önemli bir klasiği daha aradan çıkarttık şükür.

Şeytanın bebeğine hamile kalan Rosemary'nin öyküsünü bilmeyen yoktur (spoiler'lar zaman aşımına uğradı):

Rosemary ve ün kazanmaya çalışan aktör kocası Guy New York'ta karanlık tarihe sahip gotik bir apartmana taşınırlar. Yaşlı ve fazla girişken çift Minnie ve Roman Castevet ile komşu olmuşlardır. Guy'un rakibi bir aktör, bir gün birden bire kör olunca Guy'ın işleri açılır. Bir gece karı koca romantik bir yemek yerlerken Rosemary hastalanır ve bayılır. O gece bir ayinin ortasında olduğuna dair tuhaf bir rüya görür. Herkes çıplaktır. Komşuları kendisini yan daireye taşımaktadırlar. İnsan olmayan, sarı gözlü ve iri bir yaratıkla cinsel ilişkiye girer. Ertesi gün kendisine geldiğinde kocası çok içtiğini ve birlikte olduğunun kendisi olduğunu söyler. Rosemary hamile kalmıştır. Ama kimden?

Rosemary hamileliği boyunca komşularının arkadaşı olan doktora gitmeye ve tuhaf karışımlar içmeye zorlanır. Acılar, ağrılar çeker. Neticede eski bir dostunun kendisine bıraktığı not sayesinde duruma uyanır ve kaçmaya çalışır. Kaçamaz, evde doğuma zorlanır. Doğum sonrasında bebeğinin öldüğü söylenir. Fakat komşular sütünü sağmayı sürdürmektedirler. Bir gün bebek ağlaması duyar ve yan eve baskın verir. Sarı gözlü bebeği oradadır.

1967 tarihli bu korku klasiği, 1968'de Roman Polanski tarafından filme uyarlanmıştı. Bu kitabı filmde Rosemary'i canlandıran Mia Farrow'un sesinden sesli kitap olarak dinledim. Radyo tiyatrosundan eksiği yoktu, fazlası vardı. Tadından yenmedi.

Çok başarılı buldum, sıcak yaz akşamlarını serinletecek kadar güçlü bir kurgu. Filmi yapılmalı.

Diğer 'kilitli oda cinayeti' polisiyelerine de referanslar içeren, önemli bir eser. Japon polisiye klasiklerinin dilimize kazandırılmasına devam edilir umarım.

Orta yaş krizindeki şair Richard Cadogan, bir gece geç saatlere kadar Oxford sokaklarında dolaşırken karanlık bir oyuncakçı dükkânına girer, bir ceset bulur ve kafasına bir darbe alır. Kendine geldiğinde içinde cesetle birlikte oyuncak dükkanı kaybolmuştur. Olayı polise olayı bildirir, ancak kimse ona inanmaz. Gizemi çözmek için kararlı olan Cadogan, arkadaşı edebiyat profesörü ve aynı zamanda amatör dedektif Gervase Fen'den yardım ister ve birlikte cinayet, şantaj ve diğer kötü niyetli faaliyetleri içeren karmaşık ve eğlenceli bir olay örgüsünü açığa çıkarırlar. Kaybolan Oyuncak Dükkanı, klasik dedektif kurgusu öğelerini mizah ve orijinallikle birleştirmesiyle polisiye edebiyatının kült eserlerinden biridir.

Robot serisinin üçüncü kitabı olan Şafağın Robotları’da, Arzlı polis dedektifi Elijah Baley ve insanvari bir robot olan R. Daneel Olivaw, Aurora adlı Uzaycı dünyasına bir cinayeti araştırmak üzere gönderilirler. Kurban, önde gelen bir robotbilimcidir ve şüpheli bir robotdur. Baley, davayı araştırdıkça, insanlar ve robotlar arasındaki karmaşık ilişkiler, insanlar ve Uzaycı dünyaları arasındaki kültürel ve siyasi farklılıklar karşısına çıkar. Büyük Usta Isaac Asimov’un, bir diğer, bilim kurgu ve kim-yaptı türlerini son derece başarılı harmanladığı serisi Karadul Bulmacaları’nı da kaçırmayın.

Polisiye edebiyatının öncül kadın dedektiflerden Kinsey Milhone, Bobby Callahan'ın şüpheli ölümünü araştırmak için yine genç adamın kendisi tarafından işe alınmıştır. Sayesinde fıstık ezmeli ve turşulu sandviç yemeyi sevdiğimiz Kinsey’in ne yazık ki Z’ye ulaşamadan biten Alfabe Serisi’nin en iyi maceralarından biri.

İsveçli yazar Johan Theorin, Öland Dörtlüsü adlı serisinin ilk kitabında gizem, gerilim ve doğaüstü unsurları bir araya getirir. Küçük oğlu Jens'in yirmi yıl önce İsveç'in Öland adasında aniden ortadan kaybolmasıyla yıkılan Julia ve gizemli bir mektupla torununun kaybolmasını tekrar araştırmaya koyulan yaşlı babası Gerlof'un etkileyici ve sürükleyici hikayesi, eleştirmenlerden övgü toplamış ve en iyi İskandinav suç romanına verilen Glass Key ödülü de dahil olmak üzere birçok edebi ödül kazanmıştır.

Block’un en popüler iki tiplemesinden Matthew Scudder yaşam felsefesi ve melankolikliği ile ne kadar karanlık bir tablo çizerse, Bernie Rhodenbarr da o denli eğlencelidir. Kütüphanedeki Hırsız klasik bir İngiliz Polisiyesi atmosferinde, hard-boiled hafiyeliğe öykünen Bernie ile müthiş bir polisiye parodisi olmayı başarır.

Viran Kule - John Dickson Carr

https://www.cinairoman.com/book_prints/16485

John Dickson Carr’ın en iyi eserlerinden biri olarak kabul edilen Viran Kule, ürpertici bir atmosferde geçer. Yanmış bir şatodan geriye kalan yıkık bir kulenin tepesinde duran bir adam sırtından bıçaklanarak öldürülür. Fakat cinayet ancak doğa dışı varlıklar tarafından gerçekleştirilmiş gibi görünmektedir. Çünkü adam bir tarafı nehre bakan tırmanılması imkansız bu kulede yalnızdır ve görgü tanıkları, kapıdan kimsenin girip çıkmadığına yemin ederler. Çözüm her ne kadar imkansız görünse de dahiyane bir detektif ve kilitli oda gizemleri konusunda uzman olan Dr Fell için bu iş bir çocuk oyuncağıdır.

Hollywood teşkilatından dedektif Harry Bosch, genç bir kadının öldürüldüğü dikkat çekici bir davayı araştırırken yolu Bebekçi olarak bilinen bir seri katille kesişir ve onu öldürmek zorunda kalır. Fakat aynı şekilde cinayetler yine de devam eder. Bosch’un Bebekçi diye öldürdüğü adam aslında masum mudur, acaba gerçek katil kimdir? Bosch serisinin bu 3. macerasında sert biraz da huysuz polis dedektifimize alışıyor ve bir daha da bırakamıyoruz. Hatta öyle ki adam sonraki yıllarda bile emeklilikten dönmek zorunda kalmıştır, okuyucudan kaçış yok!

İzlanda'nın soğuk ve kasvetli ortamında geçen romanda yalnız yaşayan, çocuklarıyla sorunlu ve elbette tipik bir İskandinav dedektifi olmanın gerektirdiği üzere alkolik ve depresif Erlendur'un, bir cinayetin ardındaki sırları çözmek için uğraşırken kendi geçmişin hayaletleriyle de mücadele etmesi çarpıcı bir şekilde anlatılır. Kitaptan uyarlanan film Myrin’i de izlemenizi öneririz.

Cordelia Gray, kimsesiz sıradan bir genç kızken başından büyük bir işe kalkışır ve dedektif olmaya karar verir, böylelikle hafiyelik erkeklerin tekelinden çıkar.

Eserlerinde “Kim Yaptı? / İçimizden Biriydi / Yok, Hiç Kimse / Olur mu, Herkes Yaptı!” gibi tüm formülleri işleyen Kraliçe, bu romanıyla çıtayı öylesine yükseltti ki diğer polisiye yazarlarının işini çok zorlaştırdı.

https://drive.google.com/file/d/1FjQ7mOLSdBZTn5xqeA6GM8AfZgdWn0GD/view?usp=sharing
Akba Yayınevi 1969 yayın tarihi

Bu kitap 2023 Kristal Kelepçe Yılın Polisiye Romanı Ödülü adayıdır.

Bir 'police procedural' romanı. Başkomiser Serbülent ve yardımcıları Korkut ile Sadık gece parkta bıçaklanarak öldürülen kasap Mennan’ın katilini arıyorlar. Katil aileden biri mi yoksa mahallede aktif olduğu bilinen uyuşturucu çetesinden birisine mi mensup?

Beni sürükleyen bir roman olmadı. Birkaç sebebi var:

1) Karakterler: Serbülent karakterini antipatik buldum. İnsanları sürekli terslemesi ve özellikle hitaplarda soğuk-mesafeli davranmakta ısrar etmesi, yazar tarafından karaktere boyut kazandırmak amacıyla verilmiş fakat okuru karakterden soğutan özellikler olmuş. Kendisine ısrarla 'Başkomiser' dedirtirken Korkut’la 'baba/oğlum' hitaplarıyla süren ilişkisini yapay ve emniyet teşkilatı için uygunsuz buldum. Diğer polis karakterleri de, geçmişleriyle bize tanıtılmalarına rağmen, karakter olarak benimseyemedik. Bir ‘sert Türk polisi’ doğallığı yakalanmak istenmiş ama bu çaba doğal olmamış. Polisler herkese 'atar-gider' geziyorlar. İnsanların polislerle olan diyalogları da aşırı diklenmek ile tamamen biat etmek arasında zıplıyor.

2) Kurgu: Evet öyküde bir gizem var, katili bulmaya çalışıyoruz ama katili her nedense çok da merak ettirtmedi roman bize. Sonunda da şaşırmadık.

Bunlara rağmen yerli 'police procedural' örnekleri arasında iyilerden biri.

Christie'den tam bir ortaya karışık. Çeşitli dedektifler sahneye giriyor, çıkıyor: Parker Pyne, Hercule Poirot, Harley Quin... Bazı öyküler cinayet, bazıları hırsızlık içeriyor. Aşk öyküleri bile var. Kitap en sevdiğim dedektif olan istatistikçi Parker Pyne'ın bir öyküsüyle başlıyor ama bunun vasat bir öykü olduğunu söylemek lazım. Tüm grup içerisinde en sevdiğim öykü Harlequin Çay Takımı oldu. Cinayet öyküsü olmasının yanı sıra, bazı doğaüstü öğeler de içeriyor öykü.

Ünlü şair Richard Cadogan gecenin bir yarısı bir oyuncakçı dükkanında yaşlıca bir kadının cesedini bulur. Tam o sırada da kafasına vurulur, bayılır. Uyandığı zaman oyuncakçının yerinde bir market vardır ve ceset ortada yoktur. Cadogan üniversiteden eski sınıf arkadaşı olan Gervase Fen'e ulaşır. Fen, Oxford College'de İngilizce bölümünde hoca olmasının yanı sıra, romanımızın da dedektifi oluyor. Okudukça bu suçun son derece eksantrik bir yaşlı kadının yüklüce mirasından dolayı işlendiği anlaşılır. Olayın çeşitli tarafları vardır: genç ve güzel bir kız, bir avukat, bir doktor ve bir hoca. Peki katil hangisi?

Bu kitabı cinairoman.com sitesinin tavsiyesiyle okudum. Konu beni çok heyecanlandırmıştı. Ayrıca bu 1940'lı yılların Oxford'unun harika atmosferinde geçen bir kapalı oda cinayeti. Ama her nedense, kitabı okurken umduğum kadar eğlenmedim, hatta yer yer fena sıkıldım. Kitabın üçte birinden fazlası kovalamacalarla geçiyor. Şehirde kovalamaca, arabayla kovalamaca, kilisede kovalamaca, lunaparkta kovalamaca. Her seferinde bu kovalamacaya kümülatif olarak daha fazla insan ekleniyor: daha çok öğretmenler, öğrenciler, şehir serserileri... En acayip olanı şu ki, polis hiç dahil olmuyor. Crispin sürekli bir şekilde bizi (hem romandaki karakterleri hem de biz okurları) polise ihtiyaçları olmadığı konusunda ikna etmeye çalışıyor. Argümanlar, argümanlar... Maalesef ben ikna olamadım.