2021 Kristal Kelepçe Yılın Polisiye Romanı adayları arasında okuduk.

Eğlenceli bir yerli polisiye. Ses yarışması sırasında öldürülen jüri üyesinin katilinin peşine düşen Şahap Komiser ve ekibinin maceralarını okuyoruz.

Uzunca bir süre katilin kim olduğu anlaşılamıyor ve önümüze çokça seçenek sunuluyor. Bu bakımdan sonuna kadar okuru sürükleyen bir kurgu olduğunu söyleyebilirim.

Diğer taraftan karakterlerin günlük koşuşturmacalarına ilişkin kısımlar ve bazı diyaloglar yer yer metni uzatıyor ve tempoyu düşürüyor. Gürsoy Bey'e ikinci baskı için biraz yalınlaştırma yapmasını öneririm naçizane. Temiz bir metin olmakla birlikte sonuna doğru (bitirmeye yaklaşma heyecanından olsa gerek :) ) birkaç isim hatası var. Onlar da ikinci baskıda düzeltilebilir.

Sonundaki sürprizi çok enteresan bulmadım. SPOILER ----- Çocuk yurdunda taciz edilmiş ve yangın sonrası ismini değiştirerek hayata yeniden katılmış çocuk mağdurlar temasını 2019 Kristal Kelepçe adayları arasında da okumuştuk. ------------ SPOILER bitti.

Bana göre Jüri, 2021 adayları arasındaki çizgi üstü adaylardan bir tanesi. Jüri üyelerinin öldürülmesi, jüri olarak beni biraz ürperttiyse de keyifle okudum.

2021 Kristal Kelepçe Yılın Polisiye Roman Ödülü!

Tüm 2021 adayları arasında açık ara favorimdi. İlk okuduğum adaylardan birisiydi ve okuduktan sonra "ben birincimi buldum" dedirtti.

Karakterlerin gerçekliği, canlılığı harika! Sosyal sınıflara, bunların birbirleriyle ilişkilerine, insan doğasına dair mükemmel gözlemler var. Çok iyi espriler var.

Protagonist'in her zaman iyi/hoş/güçlü/kahraman/sempatik olması gerekmediğine ilişkin adeta bir edebiyat dersi! Ana karakter olan 'Çaylak' o kadar itici, irite edici, sinir bozucu ki!

Kitabın sonuna kadar tam olarak ne olduğu anlaşılamıyor. Bu da bir polisiye için performans kriteridir.

Olayı protagonistin çözmediğinden rahatsız olacak polisiyeseverler olacaktır. Ben sürekli aynı kurgu matematiğinden çok sıkılmıştım. İlaç gibi geldi.

2021 Kristal Kelepçe adayları arasında okuduk.

Türkçe'si temiz olmakla birlikte; imgelem, betimleme, söz ve anlam sanatları bakımından gelişmeye açık; olaylar ve diyaloglardan mürekkep bir metin. Her şeyi geçtim, en basitinden bir mekan tasviri olsaydı bari... Senaryo okuyormuşuz hissi yaratıyor, eserin derinleşmesine engel oluyor.

Aras Başkomiser'i fazla burjuva buldum. Yapılandırılmış zevkleri, üst sınıf alışkanlıkları ve yaşayışı kafama oturmadı. Memur maaşıyla Cihangir'de oturup, markalı saatler-gözlükler takıp, tekne sahibi olması damağımda nahoş bir tat bıraktı. Tüm bunları karakterin bekar ve çocuksuz olmasıyla da açıklayamıyoruz maalesef. Kadın komiser Nilay ile olan liberal ilişkisini de yadırgadım. Akşamları romantik mekanlarda baş başa yemeklere gidilecek, sinemalara davetler olacak, ama hiç kimse bu ilişkinin doğasına ilişkin tereddüte kapılmayacak. Maslak plazalarında bile bu yaşanmıyor iken, Emniyet teşkilatında hiç yaşanmaz. Özetle Aras karakterini role uygun bulamadığım için benimseyemedim. Bu da kitaptan alacağım zevke yansıdı doğrusu.

Bu kitapta ne kadar çok MOBESE incelemesi var diyecektim ki, roman sonunda yaptığı açıklamayla bu konuya açıklık getirmiş oldu. Kurguyu beğendim!

Sonda yer alan geleceğin katili, geleceğin kusursuz cinayeti ve geleceğin dedektifine ilişkin fütüristik öngörüler hoşuma gitti. Konuya bu açıdan yaklaşmak için vakit ayırmasını çok sevdim.

Yılın 365 günü içinde insanların hatırlayacakları günlerin oranı bakımından olasılık hesabı kısmını ve bu kadar çok insanın aynı anda uyuşturucudan sabıkalı olmasının çok ileri bir tesadüf olacağına ilişkin açıklamaları bir istatistikçi olarak takdir edeceğim. Olasılık biliminin polisiye içinde kendisine yer bulması ve yazarlarca da buldurulması beni ezelden beri mutlu etmiştir.

Adaylar arasında ortalamanın üstü olduğunu düşünüyorum. Yazar dostuma sonraki kitaplarda 'polisiye edebiyat'ın 'edebiyat' boyutu üzerinde biraz gayret göstermesini öneriyorum.

2021 Kristal Kelepçe Yılın Polisiye Romanı Adayıdır.

Million İstanbul'u okumak İstanbul'u geziyormuşum hissi uyandırdı . İstanbul'da yaşıyor olmama rağmen İstanbul'u tanımıyor olduğumu bir kez daha kendime itiraf ettim. Olay yerlerinin tamamını Google'dan aradım, fotoğraflarına baktım. İstanbul'u tüm günlük yaşamıyla, tarihi eserlerin hayatın içinde çürümüşlüğü ile, keşmekeşi ile, sokak çocuklarıyla tanıttığı için Gürkan Karahan'a teşekkürler. Araştırması olan, bilgi verme çabası olan, kaynakçası olan romanın benim gözümde yeri ayrıdır. Bu farklı bir özveri ve çaba gerektiriyor. Yaptığım için biliyorum.

Gürkan Karahan kendisi de emniyet teşkilatından geldiği için teşkilatın yol ve yordamlarını, prosedürlerini ilk elden okuyoruz. Bu bakımdan öğretici. Farklı açılardan da öğretici oldu. Misal, sokak çocuklarının ailelerine teslim edilme veya yurda yerleştirilme korkusu yüzünden panikleyip kaçmaya çalışacakları sahne beni çok üzdü. Demek ki biz bu çocuklara gerçekten bakamıyoruz ki bu çocuklar var olan ailelerinden ve devletin kucağındansa sokağın rezilliğini tercih ediyorlar. Bir başka kısımda fahri trafik müfettişlerinin keyfi olarak ceza yazabildiklerini söylüyor Gürkan Karahan. Şüphelenirdik de emin olamazdık.

Selçuk Şef'in tüm kararları ekibiyle birlikte almasını, olayın çözümü için Sabiha'nın Gökçe'nin ve Batuhan'ın eşit katılımını sağlamasını sevdim. Neticede bir ana kahraman var, ama olayı ekip çözdü. Bu bakımdan kitap olumlu yönde ayrıştı. Sabiha ve Gökçe ile Sabiha Gökçen'e gönderme yapılmasından hoşlandım. Ancak karakterlerin kitabın başındaki tanıtımları daha incelikli yapılabilirdi. "Onun saçı şu renkti, bu şöyle bir bayandı"dan daha iyisi yapılabilir artık. 'Bayan' yerine 'kadın' kullanmaya da artık elimizi alıştırsak keşke.

Son sahne, film sahnesi gibiydi, heyecanlıydı.

Ancak kitabın çok ciddi ve kapsamlı bir redaksiyona ihtiyacı var: -de -da ekleri ve bağlaç olarak kullanılan de da kullanımında kronik yanlışlar var. Yeliz Matem/Ezgi Matem, Sema Boz/Sema Kara, Gökçe/Gökçen gibi isim hataları sürekli karşımıza çıkıyor. Daha fenası kurguda önemli hatalar var. Misal, sayfa 101'de Selçuk Şef ile Sabiha yata çıkıyorlar ve silah çatışmasının içinde kalıyorlar. Halbuki arka sayfayı bir çeviriyoruz ki; böyle bir çatışma hiç yaşanmamış. İlk taslaklardaki sahnelerden birinden daha sonra vazgeçilmiş fakat yazar silmeyi unutmuş sanki.

Kitap ilk taslak iken aceleyle basılmış gibi hissettiriyor. Daha üzerinden üçüncü, beşinci düzeltme geçmeli ve ondan sonra basılmalı imiş. O kadar çok hata vardı ki okuma zevkini yarıya indirdi.

2021 Kristal Kelepçe adaylarındandır.

Roman değil de novella gibi düşünmek de mümkün. Görüşlerim şöyle:

1) Polisiye vaka bana derinlikli ve sürprizli gelmedi. Ama belki Suat Duman'ın 'hard-core' kurgu yapmak gibi bir meselesi de olmayabilir. Bu konudaki beğeni, biraz okurun ne aradığına da bağlı.

2) Kitabın 1918'de geçmesinden çok hoşlandım. Fakat olayların akışını 1918 yılıyla bağdaştırmakta zorlandığım bazı durumlar oldu. Misal 1918 yılında kadınların ulaştığı yüksek liberallik seviyesini yadırgadım. 2018 yılında (tam bir asır sonra) açık su yüzme yarışı için iki kadın, tıptı Ferda ile Miette gibi adalara seyahat ettik. Ferda ile Miette'nin ulaştığı rahatlık ve özgürlük seviyesine (yüz yıl sonra) ulaşamadığımızı söyleyeyim. Ferda sırılsıklam bir halde, yanında yabancı bir kadınla bir adada bir meyhanede geceliyor. Nasıl?

3) Ferda'nın hiçbir yetkiye sahip olmaksızın canının istediği herkesi sorguya çekmesini ve sorguya çekilenlerin "sen kimsin" demeyerek sürekli itaat halinde bulunmasını da yadırgadım.

4) Miette'nin Ferda'nın yanında olmadığı zamanlarda üçüncü tekil şahıs anlatıcıya dönüşerek, adeta gözüyle görmüşçesine Ferda'nın maceralarını bize anlatmaya devam etmesini de yadırgadım.

5) Kitabın milli mücadele mesajı taşıması en çok hoşlandığım kısım oldu.

Ve fakat, her türlü hoş bir atmosferde hoş bir hikaye.

2022 Kristal Kelepçe adayıdır.

Her sene biraz doğaüstüne, fantazyaya kaçan adaylarımız oluyor. Bu seneki de bu idi.

Ben multidisipliner, türler arası romanlar severim. Birden fazla janr bir araya gelebilir, güzel şeyler de çıkabilir. Kendim de bilimkurgu polisiye yazmışlığım var. Fakat doğaüstü ile polisiyeyi bir araya getirmek gerçekten çok zor bir iş. Zira polisiye, tüm soruların insanın mantığına yatar şekilde cevaplanmasını zorlayan bir tür olduğu için, sorulara fazla doğaüstü cevaplar verildiğinde polisiye okurunun mantıklı cevap isteği tatmin edilmemiş oluyor. Doğaüstü polisiyeye karşı değilim ama, denge tuturulamaz ise sıkıntı var demektir. Polisiye kurgu tutarlığından yüksek not veremediğimiz için yarışma bakımından yapacak fazla bir şey yok.

Evet ortada göz önünde işlenmiş bir cinayet var, katilin kim olduğu da belli. Neden işlendiğini anlamaya çalışan ve kaçan katili yakalamaya çalışan polislerimiz de var. Bu bakımlardan baktığımızda, suç var, gizem var, çözecek adam var. Evet polisiye. Fakat çözüm geliyor, hakikat-merkezi enerji-her şeyin bütün olması-hepimiz bütünün parçalarıyız-paralel evrenlere bağlanıyor. O noktadan sonra mantık arayışını bıraktığımız için polisiye kurgunun da peşini bırakmış oluyoruz.

Bu kitap doğaüstünü ciddiye alma tutumuyla bana 'I Origins' filmini çağrıştırdı. Çok da sevdiğim bir filmdir. Fatih Baki'nin ailesine ulaşma çabası hoşuma gitti.

Türkçesi iyiydi, kendini okutuyordu, tempoyu düşürmüyordu.

Fakat sürekli kim olduğu değişen karakterler, hele de çok sayıda olunca, akılda kalıcı olamadılar maalesef.

Başak Angigün, romanın başında Ahmet Kural ile yakın arkadaş olduklarını zaten bize söylemişti. Romanın içinde de çok sayıda tekrar eden Ahmet Kural vurgusu var ve bir noktada Ahmet Kural romanın kahramanı haline de geliyor. (Karakterlerin sürekli kim olduklarının değiştiğini belirtmiştik.)

Türü sevenler severek okuyacaklardır.

https://www.mediafire.com/file/i1unhi8dq86ad08/1br9qfwlan3v0ow1uls.JPG/file
karakteri de John Craig